Weet je dat iedereen kan leren tekenen?

Iedereen kan leren tekenen. In de prehistorie tekenden de mensen immers al. Denk bijvoorbeeld aan de rotstekeningen uit die tijd. Bekend zijn die van Lascaux in het dal van de Vénèze bij Montignac in de Dordogne. De ontdekking van die grot leest trouwens als een spannend jongensboek, maar staat los van het gelijknamige dieet. Een andere bekende grot is die van Altamira bij Santillana del Mar in Calabrië aan de Golf van Biskaje. Of deze voorhistorische tekeningen enkel uit creativiteit zijn geboren of ook een boodschap in zich dragen, daarover zijn de meningen verdeeld. Wel maken ze duidelijk dat de mensheid zich van oudsher graag op een beeldende manier uit.

Kijken en zien

Om je op een expressieve manier te uiten, is het belangrijk om goed te kijken. Misschien ben je zelf weleens ergens geweest met iemand en kreeg je van die persoon later de vraag: “Wat vond je van die tekening?” Na lang nadenken kwam je tot de wedervraag: “Waar hing die dan?”  En dat, terwijl jullie op dat bewuste moment beiden in dezelfde ruimte waren en hetzelfde hebben kunnen zien. Toch blijkt er ineens een groot verschil in waarneming. De ene kan zich nauwelijks herinneren dat er een tekening of schilderij hing, terwijl de ander in geuren en kleuren kan beschrijven wat er allemaal op te zien was. Tot in ieder detail krijg je te horen welke potloden, technieken en kleuren er zijn gebruikt. Ook kinderen dragen dit vermogen al op jonge leeftijd in zich.

Tekenen op jonge leeftijd

Ieder kind begint met tekenen en schilderen op jonge leeftijd. Meestal ontstaat dit spelenderwijs. Het begint vaak met het knoeien met eten. Bij voorkeur met pindakaas of jam. Daardoor zien ze ineens dat er van alles kan gebeuren. Zo leren ze de wereld om zich heen ontdekken en hebben er veel plezier in. Ze kunnen hun creativiteit kwijt en trainen hun motoriek. Ook is het erg goed voor de oog – hand coördinatie en stimuleert het de ontwikkeling van de hersenen. Langzamerhand gaan ze steeds meer herkenbare figuren maken en wordt hun ‘werk’ gedetailleerder. Naarmate ze ouder worden, gaan ze meer voorwerpen en personen natekenen en nemen ze ideeën over van anderen. Meestal beginnen ze met potlood.

Soorten potloden

Niet elk potlood is hetzelfde. Het is gemaakt uit een mengsel van klei en grafiet en heeft een houten omhulsel. Zo heeft een hard potlood weinig grafiet en veel klei en een zacht potlood juist het tegenovergestelde met veel grafiet en weinig klei. Harde potloden kun je herkennen aan een nummering van 1H t/m 9H. Hoe hoger het nummer hoe harder het potlood. H-nummers worden vooral gebruikt door ontwerpers, architecten en technische tekenaars. Zachte potloden daarentegen hebben een nummering van 1B t/m 9B. Hoe hoger het nummer hoe zachter het potlood. Vooral kunstenaars gebruiken de zachte varianten, omdat je er goed mee kunt schetsen en gemakkelijk schaduwen en donkere vlekken mee kunt maken. Op scholen is de HB-variant gewild, omdat die precies tussen de 2 hardheden in zit. Helaas verdwijnt bij veel kinderen na hun schooltijd de interesse voor tekenen. Vaak door invloeden van de buitenwereld.

Leer opnieuw waarnemen

Als kind was je nog onbelemmerd en niet beïnvloed door je omgeving. Je had nog alle tijd en was niet overgeleverd aan het moeten presteren of erbij willen horen. Tijd was nog geen thema. Wanneer je weer opnieuw leert observeren als een kind, gaat er een wereld voor je open. Neem weer de rust om te kijken naar de vormen, kleuren, perspectief en achtergrond en ik verzeker je dat het kind in je weer tevoorschijn komt. De angst om fouten te maken verdwijnt en de spontaniteit keert terug. Ga gewoon eens een tekencursus volgen en geniet van de herinneringen van vroeger en zeker volop van het heden.

Auteur: Jan Beijering